แร่โทแปซ (Topaz)

 

ชื่อแร่  มาจากชื่อ โทปาเซียน (Topazion) หมายถึงชื่อเกาะแห่งหนึ่งอยู่ในทะเลแดง

 

คุณสมบัติทางฟิสิกส์ – รูปผลึก ระบบออร์โธรอมบิก (Orthorhombic) มีลักษณะเป็นมวลเมล็ดหรือเนื้อสมานแน่น มีความแข็งของสเกลมอร์เท่ากับ 8 ถ.พ. 3.4-3.6 ความวาวคล้ายแก้ว ไม่มีสี สีเหลือง ชมพู ีส้ม เขียว แดง เหลืองแบบเหล้าไวน์ หรือสีน้ำเงิน เรียกว่า Blue topaz โพร่งใสถึงโปร่งแสง

คุณสมบัติทางเคมี  - สูตรเคมี Al2(SiO4)(F,OH)3  ไม่ละลายในกรด

 

ลักษณะเด่นและวิธีการตรวจ – ดูรูปผลึก รอยแยกแนวเรียบ ความแข้ง และถ.พ.

 

 

แร่โทแปซ

การกำเนิด – เกิดจากไอที่มีธาตุฟูออรีน สูงในขั้นตอนสุดท้ายของการเย็นตัวของหินอัคนี พบในช่องว่างของหินอัคนีชนิดหินแกรนิตและหินไรโอไลต์ ในสายเป็กมาไทต์ ที่มีแร่ดีบุกปนอยู่โดยอาจเกิดร่วมอยู่กับแร่ ควอทซ์ (quartz) ทัวมาลีน (tourmalines) อะปาไทต์ ฟูออไรต์ (fluorite) เบอรีล (Burly: aquamarines and emerald )

 ไมกา (micas) และเฟลด์สปาร์ (microcline and amazonite) ดีบุก (cassiterite)

 

แหล่ง  ประเทศไทย พบทั่วไปในแหล่งแร่ดีบุกที่อยู่ในสายแร่เปกมาไทต์ และไนหินไกรเซน ที่จังหวัด ภูเก็ต ระนอง พังงา และนครศรีธรรมราช  

         ต่างประเทศ พบมากที่ประเทศรัสเซีย แถบเทือกเขาอูราล บราซิล แทนซาเนีย ปากีสถาน ศรีลังกา เม็กซิโก และ สหรัฐอเมริกา

 

ประโยชน์ โทแปชสีดอกจำปาเป็นรัตน์ชาติราคาไม่แพงมากนัก เรียกว่าบุษราคัม มีลักษณะคล้ายกับ Yellow sapphire หรือบุษราคัมไทยมาก แต่ราคาถูกกว่า

Aquamarine เกิดอยู่ในแร่ Muscovite

(Topaz Gallery)